Κρίση νερού στην Αττική: Τι φέρνει το σχέδιο «Εύρυτος» – Χρονοδιάγραμμα, κόστος και μέτρα μέχρι το 2029

Σύμφωνα με τις επίσημες εκτιμήσεις, τα διαθέσιμα αποθέματα επαρκούν για περίπου 12–18 μήνες χωρίς ενίσχυση, ενώ η κυβέρνηση και η ΕΥΔΑΠ ενεργοποιούν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο τριών σταδίων για την υδροδοτική θωράκιση της μητροπολιτικής περιοχής.

Τι είναι το σχέδιο «Εύρυτος» και γιατί τώρα

Ο «Εύρυτος» αποτελεί το κεντρικό έργο της στρατηγικής αντιμετώπισης της λειψυδρίας: μια μερική εκτροπή των ποταμών Καρπενησιώτη και Κρικελιώτη (παραπόταμοι του Αχελώου) προς τον ταμιευτήρα του Εύηνου. Η κίνηση αυτή στοχεύει σε πρόσθετη παροχή περίπου 200 εκατ. κ.μ. νερού/έτος, αξιοποιώντας τη ροή βαρύτητας μέσω σηράγγων και περιορίζοντας το ενεργειακό αποτύπωμα σε σχέση με εναλλακτικές λύσεις.

Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης

  • 2025–2026: ολοκλήρωση προμελετών/εγκρίσεων, προκήρυξη διαγωνισμών με διαδικασίες κατεπείγοντος (fast track).
  • Καλοκαίρι 2026: στόχος δημοπράτησης του κύριου έργου.
  • 2026–2029: κατασκευαστική φάση (~3 χρόνια).
  • Α΄ εξάμηνο 2029: εκτιμώμενη ολοκλήρωση και επιχειρησιακή ένταξη.

Το χρονοδιάγραμμα συναρτάται με τις εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων, γεωτεχνικές προϋποθέσεις και τα «παράλληλα» συνοδά έργα πρόσβασης (σήραγγες και οδικό δίκτυο σε δυσπρόσιτες περιοχές).

Κόστος και χρηματοδότηση

Οι δημόσιες παρεμβάσεις για την επόμενη δεκαετία εκτιμώνται αθροιστικά σε έως 2,5 δισ. ευρώ για το πλήρες πακέτο θωράκισης ύδρευσης Αττικής, με τον πυρήνα του «Εύρυτου» να αποτιμάται περίπου στα 535 εκατ. ευρώ για τον κύριο άξονα εκτροπής. Πηγές χρηματοδότησης εξετάζονται από εθνικούς πόρους, συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και πιθανές ΣΔΙΤ, ενώ αναμένονται εξειδικεύσεις στα τεύχη δημοπράτησης.

Τεχνικό αποτύπωμα

Η λύση της μερικής εκτροπής προκρίνεται ως λιγότερο επεμβατική από νέα μεγάλα φράγματα, με μικρότερο ενεργειακό κόστος λειτουργίας. Ο σχεδιασμός προβλέπει ~20 χλμ σηράγγων, υδραυλικά έργα συλλογής/μεταφοράς και οδικά έργα προσπέλασης. Παράλληλα, αναβαθμίζονται οι υφιστάμενες υποδομές μεταφοράς/επεξεργασίας, ώστε η ενισχυμένη παροχή να ενσωματώνεται αξιόπιστα στο δίκτυο.

Βραχυπρόθεσμες κινήσεις (Plan A’)

Μέχρι να λειτουργήσει ο «Εύρυτος», η ΕΥΔΑΠ τρέχει παρεμβάσεις άμεσης απόδοσης:

  • Ενεργοποίηση/αξιοποίηση γεωτρήσεων σε Μαυροσουβάλα, Ούγγρους και Βοιωτικό Κηφισό, με εκτιμώμενη συνεισφορά έως ~150 εκατ. κ.μ./έτος όταν ολοκληρωθούν.
  • Εξορθολογισμός απωλειών δικτύου (διαρροές), τηλεμετρία/έξυπνη παρακολούθηση και λειτουργικές βελτιστοποιήσεις εγκαταστάσεων.

Μεσοπρόθεσμες εφεδρείες (Plan B)

Αν η κλιματική/υδρολογική πίεση επιμείνει ή υπάρξουν καθυστερήσεις, εξετάζονται:

  • Ανύψωση/διασύνδεση αγωγών για ευελιξία τροφοδοσίας.
  • Μονάδες αφαλάτωσης (ενδεικτικά Θίσβη, Νέα Πέραμος, Λαύριο) με συνολική δυνητική δυναμικότητα ~87,5 εκατ. κ.μ./έτος, ως «μαξιλάρι» σε περιόδους αιχμής.

Γιατί ο κίνδυνος είναι άμεσος

Τα αποθέματα της Αττικής εμφανίζουν σημαντική συρρίκνωση λόγω παρατεταμένης ξηρασίας, αυξημένης εξάτμισης και ανεπαρκούς αναπλήρωσης από βροχές/χιονοπτώσεις. Οι ταμιευτήρες επιτελούν ήδη ρόλο «ζωτικής εφεδρείας» για την πρωτεύουσα, με αποτέλεσμα η συγκυρία 2024–2025 να θεωρείται η πιο απαιτητική της τελευταίας δεκαετίας.

Επιπτώσεις για τον πολίτη

  • Πιθανοί περιορισμοί κατανάλωσης σε δυσμενή σενάρια, ώσπου να αποδώσουν οι ενισχύσεις παροχής.
  • Ενδεχόμενη αναπροσαρμογή τιμολογίων μακροπρόθεσμα, ώστε να καλυφθούν επενδυτικά/λειτουργικά κόστη (τελικές αποφάσεις εκκρεμούν).
  • Κάλεσμα για εξοικονόμηση (έξυπνες συσκευές, περιορισμός άσκοπης χρήσης, επισκευές διαρροών σε ιδιωτικούς χώρους).

Ερωτήματα και αντιρρήσεις

Κάθε εκτροπή εγείρει περιβαλλοντικά ζητήματα και απαιτεί ενδελεχή μελέτη επιπτώσεων σε υδατικά σώματα/οικοσυστήματα. Οι υποστηρικτές αντιτείνουν ότι η λύση είναι μερική, υδραυλικά «ήπια» και λειτουργεί ως γέφυρα ασφάλειας για τις επόμενες δεκαετίες, σε συνδυασμό με διαχείριση ζήτησης και τεχνολογίες αφαλάτωσης όπου χρειάζεται.

Τι να περιμένουμε τους επόμενους μήνες

  • Εξειδίκευση μελετών και ταχεία αδειοδότηση (fast track) του κορμού του έργου.
  • Κλιμάκωση γεωτρήσεων και τοπικών επεμβάσεων στο δίκτυο, για χειμερινή/θερινή επάρκεια 2026–2028.
  • Διαφάνεια πληροφόρησης για στάθμες ταμιευτήρων/χρονοδιάγραμμα, ώστε πολίτες και επιχειρήσεις να προσαρμόζουν έγκαιρα την κατανάλωση.

Συχνές Ερωτήσεις

Πότε κινδυνεύει πρακτικά η Αττική να ξεμείνει από νερό; ▶️

Οι τρέχουσες εκτιμήσεις μιλούν για 12–18 μήνες επάρκειας χωρίς ενίσχυση παροχών. Γι’ αυτό ενεργοποιούνται άμεσα γεωτρήσεις και επιταχύνεται ο «Εύρυτος».

Τι ακριβώς περιλαμβάνει ο «Εύρυτος»; ▶️

Μερική εκτροπή των ποταμών Καρπενησιώτη και Κρικελιώτη προς τον ταμιευτήρα Εύηνου μέσω σηράγγων ~20 χλμ., ώστε να εξασφαλιστούν ~200 εκατ. κ.μ./έτος πρόσθετης παροχής.

Πότε ολοκληρώνεται; ▶️

Στόχος Α΄ εξάμηνο 2029, εφόσον η δημοπράτηση γίνει το καλοκαίρι του 2026 και η κατασκευή διαρκέσει περίπου τρία χρόνια.

Ποιες είναι οι ενδιάμεσες λύσεις μέχρι τότε; ▶️

Ενεργοποίηση γεωτρήσεων (Μαυροσουβάλα, Ούγγροι, Βοιωτικός Κηφισός) με δυνητική συνεισφορά ~150 εκατ. κ.μ./έτος, και ωρίμανση αφαλάτωσης (~87,5 εκατ. κ.μ./έτος) ως εφεδρεία.

Θα ακριβύνει το νερό; ▶️

Εξετάζονται αναπροσαρμογές τιμολογίων μακροπρόθεσμα για κάλυψη επενδυτικών/λειτουργικών κοστών. Οριστικές αποφάσεις δεν έχουν ανακοινωθεί.