Retro: Χριστούγεννα στην Αθήνα απ' τη δεκαετία του '20 (gallery)

Το news2U σε αυτό του το αφιερωματικό άρθρο, στο πλαίσιο του χριστουγεννιάτικου κόσμου μας (Xmas World, μην ξεχνιέστε), σας ταξιδεύει στην παλιά Αθήνα και φτάνει σχεδόν έναν αιώνα πριν.

Το θέμα χωρίζεται σε έξι tips-χαρακτηριστικά πολλών δεκαετιών, που σίγουρα συγκινούν τους μεγαλύτερους. Τι σχέση έχουν με τη σημερινή Ελλάδα; Με εξαίρεση τα κάλαντα που λένε τα παιδάκια και το απελπιστικό traffic jam, καμία.

-Η φωτογραφία του εξωφύλλου του θέματος είναι απ' το 1926 παρακαλώ, ενώ η Ελλάδα γεμίζει πρόσφυγες απ' τη Μικρά Ασία και παράγκες. Τα παιδάκια ξεκινάνε να λένε τα κάλαντα και παίρνουν τους «μποναμάδες» τους, ενώ στο τέλος της ημέρας κάνουν τον απολογισμό.

-Το «Μινιόν» ήταν σήμα κατατεθέν της πρωτεύουσας ήδη απ' τη δεκαετία του '30 και τα παιδιά το μόνο που ονειρεύονταν να κάνουν... επιδρομή στον χώρο. Το θρυλικό κατάστημα στην Πατησίων, που ξεκίνησε ως «περίπτερον Μινιόν» και μεταμορφώθηκε σε τεράστιο πολυκατάστημα, ήταν συνυφασμένο με τα όνειρα κάθε πιτσιρικά, που χανόταν ανάμεσα στα δώρα που αντίκριζε εκεί.

Η βόλτα στον 6ο όροφο, δε, όταν μεγάλωσε και έγινε πια πολυκατάστημα, το αγαπημένο τους. Εκεί έπαιρναν γλυκά, ενώ έβρισκες και τηλεοπτικές οθόνες και Άη Βασίληδες που αγκάλιαζαν τα παιδάκια.

Ο εμπρησμός του, τη δεκαετία του '80, αποτέλεσε σαφώς τραγικό γεγονός, ενώ το οριστικό του λουκέτο, το '98, μετά το «λίφτινγκ», αποτέλεσε αφορμή για να χυθούν τόνοι μελάνης... Χαρακτηριστικό, ότι στις απαρχές του, πούλμαν μετέφεραν τα παιδιά έως το κατάστημα, κυρίως ορφανά και από άπορες οικογένειες, για να τους προσφέρουν ό,τι ήταν δυνατό. Μια πολύ ευαίσθητη κι ανθρώπινη πρωτοβουλία, που στις μέρες μας κανείς -μα κανείς- δεν υιοθετεί. Λες και οι ανάγκες τώρα είναι μικρότερες.

-Το έθιμο των δώρων στους τροχονόμους καθιερώθηκε τα Χριστούγεννα του 1936. Μετά το τεράστιο προσφυγικό ρεύμα, η Ελλάδα σιγά-σιγά ανασύντασσε τις δυνάμεις της. Στους δρόμους έβλεπες φτωχικά αυτοκίνητα και ασφαλώς άπειρους οδηγούς. Αν και με πολλά λιγότερα εκατομμύρια κόσμου απ' ό,τι σήμερα, το κυκλοφοριακό κομφούζιο ήταν στο «μενού» και η παρουσία των τροχονόμων επιτακτική.

Οι πολίτες τούς συμπαθούσαν, οι καταστηματάρχες μέχρι εράνους για λογαριασμό τους έκαναν, πλην όμως οι Αρχές απέρριπταν τα δωράκια ως δωροδοκία. Ο βασιλιάς, πάλι, στον ... ωραίο κόσμο του. Όταν το έμαθε απ' τους αυλικούς του, πήρε γλυκά και κρασί και το έδωσε στον τροχονόμο της περιοχής. Ο Τύπος, εννοείται, στήριξε την κίνησή του κι έκτοτε οι τροχονόμοι έφτιαχναν... προίκα τα Χριστούγεννα. Ακόμα και ηλεκτρικές συσκευές έβρισκες στο κέντρο, καθώς και στην Κηφισιά.

-Tην ίδια δεκαετία και μάλιστα έως το 1968, η αγορά του «λαχείου συντακτών για να έχουν δικαίωμα στο όνειρο», όπως ήταν το σλόγκαν, αποτελούσαν sold out για τους κατοίκους - κυρίως της πρωτεύουσας. Οι λαχνοί μοίραζαν από πολυκατοικίες μέχρι «ηλεκτρικά σπίτια», με ρεύμα δηλαδή, διαμερίσματα, εκατομμύρια σε μετρητά.

Μέχρι και μετοχές της κραταιάς, τότε, Πειραϊκής-Πατραϊκής και των τσιμέντων Τιτάν. Ένας λαχνός που καταργήθηκε επί Χούντας και μετεξελίχθηκε στο Κρατικό Λαχείο Κοινωνικής Αντίληψης και εν συνεχεία στο, γνωστό σε όλους μας, λαϊκό λαχείο.

-«Καλημέρα, ο Άη Βασίλης έφτασε». Ένα έθιμο που ξεκίνησε τη δεκαετία του '50, όταν η ομογένεια ξεκίνησε να στέλνει δώρα στους «φτωχούς συγγενείς» στα πάτρια εδάφη, «πακέτο» με χριστουγεννιάτικες κάρτες. Ο στρουμπουλός και στα κόκκινα, με τα λευκά γένια, Άγιος Βασίλης, στη λήψη που θα δείτε στη gallery μας, φτάνει το '50 έξω απ' το «Αστόρια».

-Παλιά Χριστούγεννα χωρίς Αλίκη Βουγιουκλάκη δεν νοούνταν. Η αξέχαστη «εθνική σταρ» μεσουρανούσε και βέβαια γινόταν, σε κάθε περίπτωση, πολλώ δε μάλλον εορταστική, cover girl των περιοδικών της εποχής. Στη gallery μας, εν έτει 1969, με τον Γιώργο Κωνσταντίνου.