O David Graeber, εμπνευστής του σλόγκαν «Είμαστε το 99%» και του κινήματος Occupy Wall Street (OWS), λίγο πριν φύγει αιφνίδια από τη ζωή, τον Σεπτέμβριο του 2020, έγραψε ένα τελευταίο δοκίμιο αναφορικά με τη ζωή της ανθρωπότητας μετά την πανδημία.
Ο καθηγητής Ανθρωπολογίας και ακτιβιστής πάλεψε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ενάντια στην οικονομική ανισότητα, ξεκινώντας το κίνημα διαμαρτυρίας το 2011 στη Νέα Υόρκη, το οποίο, πέρα από θέματα οικονομικά, έθιξε ευαίσθητες έννοιες, όπως η απληστία, η διαφθορά και η έντονη επιρροή των εταιρικών κολοσσών στις κυβερνήσεις.
Το 99% που αναφέρει ο David Graeber περικλείει όλες τις εισοδηματικές τάξεις των ΗΠΑ, αποδίδοντας τη συσσώρευση πλούτου στο υπολειπόμενο ποσοστό του 1%, τονίζοντας έτσι την άνιση κατανομή. Το κίνημα απέκτησε παγκόσμια απήχηση, με πολυπληθείς διαδηλώσεις σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Βέλγιο και άλλες χώρες του δυτικού κόσμου, οξύνοντας έτσι τις πολιτικές αιχμές του, οι οποίες στήριζαν ξεκάθαρα την ανατροπή του καπιταλισμού και το χτίσιμο μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας.
Τον Ιούνιο του 2012, ο ανθρωπολόγος παρουσίασε πολλές από τις ιδέες του περί χρέους, πιστωτικού χρήματος και επιπτώσεών του στην ανθρώπινη ιστορία στην Αθήνα. Η διάλεξη έγινε στο Ε.Μ. Πολυτεχνείο, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Occupy Planet Earth, και, ανάμεσα σε άλλα, ανέλυσε τις ηθικές προεκτάσεις της οικονομικοποίησης των κοινωνικών σχέσεων.
Ο Graeber καλεί τους πολίτες του κόσμου να «μην πέσουν ξανά για ύπνο» μετά την πάροδο αυτής της κρίσης
Το 2015, σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Salon» αποτύπωσε την απέχθειά του για τη γραφειοκρατία, τονίζοντας πως «είναι ένας τρόπος να συνθλίψεις την ανθρώπινη φαντασία».
To 2018, ο επίσημα τοποθετημένος αναρχικός διανοούμενος, επικρίνοντας την επέκταση των εργασιακών ωραρίων παγκοσμίως αλλά και τη δημιουργία ολοένα και περισσότερων θέσεων εργασίας χωρίς πραγματικό νόημα, δημιούργησε έντονη αίσθηση, αναλύοντας τη ριζοσπαστική θεωρία του περί «ανούσιων ειδικοτήτων», την οποία και απέδωσε στην τεράστια αύξηση του καταναλωτισμού.
Η θεωρία του Graeber χαρακτηρίζει περιττούς πολλούς επαγγελματίες του 21ου αιώνα, ειδικά αυτούς που έχουν διοικητικές θέσεις που δεν υπήρχαν πριν από την αυτοματοποίηση των παραγωγικών δουλειών. Η γιγάντωση της τεχνολογίας, όπως υποστηρίζει, αντί να οδηγήσει σε μείωση ωρών εργασίας και απελευθέρωση προσωπικού χρόνου για τους απασχολούμενους, προκάλεσε έναν νέο τύπο «βιομηχανίας» γεμάτο με υπηρεσίες και ειδικότητες διοικητικού τομέα, οικονομικών υπηρεσιών, telemarketing αλλά και μια πλειάδα βοηθητικών υπηρεσιών γι' αυτές, όπως grooming κατοικίδιων, 24/7 διανομή φαγητού κ.λπ. Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό στοχαστή, όλες αυτές οι δουλειές δεν θα έπρεπε να υπήρχαν αν είχαμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο.
Στο τελευταίο κείμενό του, γραμμένο εν μέσω της παγκόσμιας κρίσης λόγω της Covid-19, ο Graeber καλούσε τους πολίτες του κόσμου να «μην πέσουν ξανά για ύπνο» μετά την πάροδο αυτής της κρίσης.
Ο Graeber παρότρυνε τους ανθρώπους, πριν επιστρέψουν στις «όχι απαραίτητες δουλειές τους», να στοχαστούν πώς θα μπορούσε να μοιάζει η ζωή μετά το τέλος της πανδημίας. Παραλληλίζοντας την παρούσα κρίση με την οικονομική κατάρρευση του 2008, ανέφερε ότι οι προβληματισμοί και οι αμφισβητήσεις που δημιουργήθηκαν αυτή την περίοδο στους πολίτες είναι κρίσιμο να παραμείνουν ζωντανοί όταν θα γυρίσουν στην οικεία καθημερινότητά τους.
Μέσα στο δοκίμιό του ανέλυε εξίσου το γεγονός πως, αυτή τη στιγμή, η ανθρωπότητα έχει κατανοήσει την αντικειμενική πραγματικότητα της ζωής και πως οι άνθρωποι είναι «ένα σύνολο από εύθραυστα όντα που φροντίζουν το ένα το άλλο». Ταυτόχρονα θεωρούσε πως οι άνθρωποι κατάλαβαν πως όσοι έχουν την τεράστια ευθύνη της φροντίδας των άλλων είναι ανεπαρκώς αμειβόμενοι και υπερ-φορολογημένοι. Με αυτή τη σαφή αναφορά στο νοσηλευτικό και υγειονομικό προσωπικό όλων των χωρών, καλούσε τους αναγνώστες να σταματήσουν να αντιμετωπίζουν ως φυσιολογικό το γεγονός πως «όσο πιο προφανές είναι ότι η δουλειά κάποιου ωφελεί τους άλλους, κατά πάσα πιθανότητα τόσο λιγότερο πληρώνεται γι' αυτήν».
Η τελευταία του γραπτή επίκληση προς τους ανθρώπους είναι η δημιουργία μιας νέας οικονομίας που θα επιτρέπει να φροντίζουμε πραγματικά τους ανθρώπους που μας φροντίζουν.
Η επιστημονική συνεισφορά του David Graeber και ο πολιτικός ακτιβισμός του ήταν αδιαχώριστα. Πέρα από κάθε αντικρουόμενη θεωρία, το κληροδότημα του πρόωρα χαμένου ακαδημαϊκού στην οικονομολογία, την κοινωνιολογία και την ανθρωπολογία είναι άκρως διδακτικό και φιλόδοξο, ενώ η σκέψη του εξαπλώνεται και επιδρά.
Η επικεφαλής του τμήματος Ανθρωπολογίας του The London School of Economics and Political Science της Αγγλίας και συνεργάτης του Graeber, Laura Bear, μετά τον θάνατό του δήλωσε: «Ο Ντέιβιντ ήταν ένας εξαιρετικά σημαντικός ανθρωπολόγος, πολιτικός ακτιβιστής και διανοούμενος που επικοινωνούσε με το ευρύ κοινό».
