Η τελετή υπογραφής πραγματοποιήθηκε παρουσία Ελλήνων και Αμερικανών αξιωματούχων, επιβεβαιώνοντας τη στενή στρατηγική συνεργασία Αθήνας – Ουάσιγκτον στον τομέα της ενέργειας.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στη συμφωνία ως «πράξη ευθύνης και μακροπρόθεσμης προοπτικής», σημειώνοντας ότι πρόκειται για την πρώτη ερευνητική γεώτρηση στην Ελλάδα μετά από 40 χρόνια.
Ενεργειακή Σημασία και Οφέλη για την Ελλάδα
Η συμφωνία εντάσσεται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής προσπάθειας μείωσης της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ο λεγόμενος «Κάθετος Διάδρομος», που συνδέει τα ενεργειακά δίκτυα της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, αποκτά πλέον καθοριστικό ρόλο.
Μέσω των ενεργειακών κόμβων σε Ρεβυθούσα και Αλεξανδρούπολη, θα διοχετεύονται φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από διάφορες χώρες, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και αναβαθμίζοντας παράλληλα τη θέση της Ελλάδας στον διεθνή ενεργειακό χάρτη.
Η χώρα αποκτά ρόλο μεταφορικού και διαμετακομιστικού κόμβου, γεγονός που αναμένεται να προσελκύσει νέες επενδύσεις και να συμβάλει στην ανάπτυξη της ελληνικής ναυτιλίας και των ενεργειακών υποδομών.
Στοιχεία της Συμφωνίας και Δηλώσεις
Σύμφωνα με τη συμφωνία, η ExxonMobil θα κατέχει το 60% του κοινοπρακτικού σχήματος, ενώ HELLENiQ Energy και Energean θα μοιραστούν το υπόλοιπο 40%.
Ο αντιπρόεδρος παγκόσμιας έρευνας της ExxonMobil, Τζον Αντριλ, τόνισε ότι η εταιρεία «επεκτείνει το ερευνητικό της αποτύπωμα στην Ελλάδα, με στόχο την πρώτη γεώτρηση έως το 2027».
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι η συμφωνία αυτή «επιβεβαιώνει τη βούληση της χώρας να αξιοποιήσει υπεύθυνα τους εθνικούς της πόρους», ενώ ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου επεσήμανε πως «η Ελλάδα επανέρχεται δυναμικά στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη».
Από την πλευρά των ΗΠΑ, ο υπουργός Ενέργειας Κρις Ράιτ έκανε λόγο για «μια νέα αρχή στις ενεργειακές σχέσεις Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών», ενώ η αξιωματούχος Κίμπερλι Γκίλφοϊλ αναφέρθηκε στη σημασία της ενεργειακής σταθερότητας για την ευρύτερη περιοχή.
Το Ιόνιο Μπλοκ 2 και το Ιστορικό των Ερευνών
Το Μπλοκ 2 βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα δυτικά της Κέρκυρας και καλύπτει έκταση 2.422 τετραγωνικών χιλιομέτρων, με βάθη από 500 έως 1.500 μέτρα.
Η αρχική παραχώρηση έγινε το 2018 στις Total, Edison και ΕΛΠΕ, ενώ στη συνέχεια τα δικαιώματα μεταβιβάστηκαν στην Energean Hellas και την HELLENiQ Upstream.
Το 2022 πραγματοποιήθηκε τρισδιάστατη σεισμογραφική έρευνα από το ερευνητικό σκάφος Ramform Hyperion, υπό την εποπτεία της ΕΔΕΥΕΠ, με αυστηρά περιβαλλοντικά πρωτόκολλα. Τα αποτελέσματα έδειξαν πιθανότητα 15–18% για ύπαρξη αξιοποιήσιμου κοιτάσματος.
Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία και Νέες Συμφωνίες
Η ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας–ΗΠΑ ενισχύεται μέσα από το σχήμα 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, ΗΠΑ), το οποίο εστιάζει στην ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου και στη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών της περιοχής.
Το πρώτο εξάμηνο του 2026 προγραμματίζεται νέα συνάντηση στην Ουάσιγκτον για την εμβάθυνση της συνεργασίας.
Παράλληλα, το προσεχές διάστημα αναμένονται δύο ακόμη συμφωνίες:
-
Συνεργασία ελληνικών και αμερικανικών ομίλων με την αναπτυξιακή τράπεζα των ΗΠΑ για μακροχρόνια συμβόλαια LNG.
-
Συμφωνία του ΔΕΣΦΑ με την αμερικανική πλευρά για τη χρήση του Κάθετου Διαδρόμου, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Η Ελλάδα ως Αναδυόμενος Ενεργειακός Κόμβος
Η νέα συμφωνία ενισχύει τον ρόλο της Ελλάδας ως πύλης εισόδου του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, περιορίζοντας την ενεργειακή εξάρτηση της περιοχής.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, οι εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν από λιγότερες από 5 τεραβατώρες το 2019 σε 20 τεραβατώρες το πρώτο οκτάμηνο του 2025, ενώ οι εκροές φυσικού αερίου προς γειτονικές χώρες έχουν φτάσει τα 11 δισ. κυβικά μέτρα.
Η συνεργασία αυτή αναμένεται να αποτελέσει βάση για περαιτέρω επενδύσεις, ερευνητικές δραστηριότητες και κοινές πρωτοβουλίες στον τομέα της πράσινης ενέργειας.
Κοινή Δήλωση Ελλάδας, ΗΠΑ, Κύπρου και Ισραήλ
Στην κοινή ανακοίνωσή τους, οι τέσσερις χώρες επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και διασυνδεσιμότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τονίζουν τη σημασία έργων όπως η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ, καθώς και η ανάπτυξη υποδομών που θα συμβάλουν στην ενεργειακή διαφοροποίηση της περιοχής.
Οι υπουργοί δεσμεύτηκαν να συνεδριάσουν ξανά το δεύτερο τρίμηνο του 2026 στην Ουάσιγκτον, προκειμένου να αξιολογήσουν την πρόοδο των κοινών δράσεων.